10 czerwca 2013 roku odbyła się pierwsza sesja Mecenatu Skarbów Słowa.

W sali konferencyjnej Muzeum i Archiwum zgromadziło się o godz. 10 liczne grono miłośników dawnych ksiąg i dokumentów. Księdza Prymasa Józefa Kowalczyka reprezentował ks. bp Krzysztof Wętkowski. Reprezentowane były następujące instytucje: Centrum Studiów Ratzingera z Bydgoszczy, Instytut Kultury Europejskiej UAM w Gnieźnie (Pracownia Studiów Gnieźnieńskich), Biblioteka Kórnicka PAN, Archiwa Archidiecezjalne w Poznaniu i Łodzi, Archiwum Państwowe w Poznaniu ze swym Oddziałem w Gnieźnie, Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Przybyli również przedstawiciele pasjonatów historii i stowarzyszeń społecznych: Stowarzyszenia Ziemia Gnieźnieńska, Towarzystwa Miłośników Gniezna, Stowarzyszenia Miłośników Muzyki Świętogórskiej im. Józefa Zeidlera na Świętej Górze k. Gostynia, Towarzystwa Miłośników Kłecka i Ziemi Kłeckiej, Wielkopolskiego Towarzystwa Genealogiczne. Władze samorządowe były reprezentowane przez dyrektorów wydziałów promocji i rozwoju Starostwa Powiatowego w Gnieźnie i Urzędu Miasta w Gnieźnie oraz burmistrza Trzemeszna.

Zaproszono również osoby i instytucje, które na różne sposoby wspomagały Archiwum w jego staraniach o renowację zabytków.

Po powitaniu ze strony dyrektora Archiwum, ks. Michała Sołomieniuka, głos zabrał ksiądz biskup Wętkowski, który podkreślił, jaką wagę ma troska o zabytki piśmiennictwa oraz podziękował darczyńcom. Wraz z dyrektorem archiwum wręczył im też pamiątkowe dyplomy, podpisane przez Prymasa Polski, a których kopie trafią do Złotej Księgi Mecenatu. Listę darczyńców publikujemy poniżej. Miłym momentem podczas wręczania podziękowań było odegranie sygnału myśliwskiego na rogu w wykonaniu leśniczego z Czeszewa, p. Marka Dobroczyńskiego.

Po podziękowaniach głos zabrała dr Małgorzata Pronobis-Gajdzis z Zakładu Konserwacji Papieru i Skóry UMK w Toruniu, która za pomocą prezentacji multimedialnej, w sposób dokładny ale i przystępny, omówiła prace konserwatorskie, jakie w 2012 roku wykonano na Złotym Kodeksie Gnieźnieńskim z XI wieku. Przypomnijmy: to jeden z trzech tego typu kodeksów na świecie! Już wkrótce Kodeks zostanie wpisany na Listę Krajową programu UNESCO "Pamięć Świata”.

Pani Anna Dymarek z kolei zaprezentowała prace nad innym zabytkiem: mszałem drukowanym w Bazylei w 1521 roku. Działania ratownicze i rekonstrukcyjne zostały wykonane w ramach pracy dyplomowej pani Dymarek.

Po przerwie, umilonej poczęstunkiem, wystąpili ks. Jakub Przybylski i Wojciech Czemplik, reprezentujący organizatorów Festiwalu Musica Sacromontana, odbywającego się w klasztorze filipinów na Świętej Górze k. Gostynia. Na tym festiwalu już od lat są wykonywane utwory, „odpisane” z rękopisów muzycznych, przechowywanych w zasobie Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. W zeszłorocznej edycji festiwalu pojawił się po raz pierwszy po niemal dwustu latach utwór "Offertorium de Sancta Maria" Piotra Niestrawskiego. Prace konserwatorskie nad rękopisem nutowym wykonała i omówiła Marzena Szczerkowska z pracowni Verso w Gnieźnie. Podkreślmy, że „Offertorium” zostało nie tylko omówione, ale też można było go posłuchać.
Prace nad manuskryptem Ms 7 - „Explanatio Evangeliorum” również omówiła Marzena Szczerkowska - wykonawca prac. Dzięki badaniom ks. Michała Sołomieniuka ustalono, że rękopis ten to w rzeczywistości dzieło czternastowiecznego dominikanina, Ludolfa z Saksonii, „De vita Christi” – „O życiu Chrystusa”. Gnieźnieński egzemplarz został zdezynfekowany, wymieniono deski z oprawy, które zresztą były współczesne, uzupełniono skórę w oprawie oraz liczne ubytki papieru w bloku książki.

Pod koniec sesji z krainy historii przenieśliśmy się w świat najnowocześniejszych technik, służących zachowaniu starych dokumentów i ksiąg. Uczestnicy mogli bowiem zapoznać się z szerokim zakresem usług, wykonywanych przez firmę Digital Center z Suchego Lasu k. Poznania. Podczas spotkania z pracownikami firmy zostały zeskanowane dwa mikrofilmy.

Osoby, które wytrwały do końca spotkania zostały nagrodzone pokazaniem trzech obiektów po konserwacji: rękopisu muzycznego, mszału z Bazylei i księgi metrykalnej z Kwieciszewa.

Spotkanie zorganizowano z okazji przypadającego 9 czerwca Międzynarodowego Dnia Archiwów. W przyszłym roku również postaramy się zaprezentować cenne perełki, uratowane dla kultury przez Archiwum.

Lista darczyńców wraz nazwami obiektów, których renowację wsparli finansowo:

Wielki Mecenas Skarbów Słowa

• Zakład Konserwacji Papieru i Skóry UMK w Toruniu: Missale Speciale – drukowany mszał, wydany w Bazylei w 1521 r.;
• Katarzyna i Wojciech Sych z synami Aleksandrem, Maciejem i Karolem: księga metrykalna z parafii Kwieciszewo z XVIII wieku;
• Katolickie Stowarzyszenie "Civitas Christiana": Summa Raymundi de Pennaforte” – dzieło prawnicze; rękopis z XIV w.;
• Lasy Państwowe - Nadleśnictwo Jarocin (p. Krzysztof Schwartz): zespół ksiąg metrykalnych z parafii Czeszewo n. Wartą (konserwacja zachowawcza).

Mecenas Skarbów Słowa

• Leokadia Jakimowicz z Australii: księga metrykalna z parafii Kwieciszewo z przełomu XVIII/XIX wieku;

Miłośnik Skarbów Słowa

• Bank Spółdzielczy w Gnieźnie: rękopis muzyczny „Offertorium” P. Niestrawskiego z XIX wieku;

Maria Wichniewicz z Gniezna: księga metrykalna z parafii Kwieciszewo z przełomu XVIII/XIX wieku

I Sesja Mecenatu Skarbu Słowa